آسیب شناسی برنامه های پنجم و ششم توسعه در تولید برق و پیشنهادهایی برای برنامه هفتم (ویرایش دوم)

چکیده

زمانیکه به یک بخش اقتصادی از بعد میزان اثرگذاری آن بر رشد اقتصاد ملی توجه می شود، عمدتا آنچه ملاک سنجش قرار می گیرد کلیدی بودن آن بخش است. بخش کلیدی در اقتصاد دارای پیوندهای پسین و پیشین بیشتری  با سایر بخش ها است. از این زاویه، با توجه به اینکه برق هم به مصرف نهایی می رسد و هم در قالب نهاده تولید در تابع تولید سایر بخش ها وارد می شود، نقش کلیدی در تولید و رونق تولید داشته و حائز اهمیت ویژه است.

ساختار تولید برق ایران به گونه ای است که بخش های خصوصی و دولتی هر دو در آن حضور فعال دارند. به استناد آخرین آمار منتشر شده در سال 1400 ، بخش خصوصی نزدیک به 62 درصد از تولید برق کشور سهم دارد (آمار تفصیلی صنعت برق ایران، ­1400). بنابراین اتخاذ راهکارهایی برای حل مشکلات پیش روی نیروگاه های غیردولتی پیش شرطی برای رونق صنعت برق و بازگشت انگیزه ورود سرمایه به ساخت و توسعه نیروگاه ها است. لازم به ذکر است در سال های گذشته رشد سرمایه گذاری در تولید برق روندی کاهشی داشته به طوریکه در طول برنامه ششم توسعه هیچ قرارداد جدیدی برای ساخت نیروگاه های بزرگ مقیاس توسط بخش غیر دولتی منعقد نشده است و این مساله دلیل کمبود برق و خاموشی های تابستان 1400 و 1401 است که آسیب های جبران ناپذیری به تولید ملی وارد کرده است.

در دستیابی به راهکارهایی که به بیرون آمدن از شرایط رکودی صنعت برق کمک کند، دسته بندی موانع به گونه ای که مسیر پی گیری آن ها به تفکیک قوانین و اسناد بالادستی (قانون بودجه، قوانین برنامه ششم و هفتم توسعه و سایر قوانین) مشخص شود، مفید و موثر است. برای این منظور در این گزارش با هدف ارائه پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت تولید برق در برنامه هفتم توسعه، ابتدا آسیب شناسی مختصری بر احکام برنامه های پنجم و ششم توسعه در ارتباط با تولید برق و کیفیت اجرای آن ها در عمل صورت می گیرد و سپس پیشنهادهایی برای درج در برنامه هفتم توسعه ذکر می شود.

دانلود گزارش